از شایع‌ترین دلایل کم‌خونی می‌توان به فقر و کمبود آهن اشاره کرد در این مقاله راه‌های درمان کم خونی را به شما معرفی میکنیم. وقتی بدن انسان مشکل کمبود آهن داشته باشد نمی‌تواند به اندازه کافی هموگلوبین تولید کند و در نتیجه گلبول‌های قرمز خون، کار اکسیژن رسانی به بافت‌های مختلف را به درستی انجام نمی‌دهند. این مشکلات، نشانه‌ها و علائم کم‌خونی را در فرد بروز می‌دهند. اگر مشکل کم‌خونی درمان نشود، حاد شده و به اندام‌ها آسیب وارد می‌کند. در این مقاله همراه ما باشید تا در مورد علائم و روش‌های درمان کم‌خونی آگاهی کامل کسب کنید.
کم خونی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
هر کسی با بدن خود بیشترین آشنایی را دارد. در نتیجه وقتی متوجه اختلال در روند سیستم سلامتی خود شدید باید به پزشک مراجعه کنید و آزمایش بدهید. مثلا همه به طور کلی وقتی دچار خستگی شدید یا س
رگیجه هنگام نشست و برخاست شوند باید بدانند که احتمال دارد دچار کم خونی شده باشند. البته که بروز این علائم گاها به دلیل خستگی و کم‌خوابی پیش می‌آید. در صورت تکرار این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید.
برای تشخیص کم خونی پزشک مربوطه برای شما آزمایش خون را تجویز می‌کند. آزمایش اصلی برای این تشخیص، آزمایش CBC یا شمردن کامل گلوبول‌های خون است. در این میان آزمایش CBC می‌تواند تعداد سلول‌های قرمز، شکل و بزرگی آنها را تشخیص دهد. همچنین آزمایش کلسترول خون نیز می‌تواند کم خونی را تشخیص دهد. در سایر آزمایشات خونی ممکن است سطح آهن ذخیره شده در بدن و انواع ویتامین‌ها مثل ویتامین B۱۲ و ویتامین B۹ مشخص شوند. نوع آزمایشات و تعداد آنها بستگی به نوع آنمی(کم خونی) و تشخیص پزشک متخصص دارد.
راه‌های درمان کم‌خونی
باید بدانید برای درمان کم‌خونی در مرحله نخست، لازم است به علت ایجاد کم‌خونی در فرد پی ببریم. پزشکان و متخصصان پس از تشخیص علت کم خونی توسط یکی از روش‌های زیر می‌توانند کم خونی را درمان میکنند:
- تجویز مکمل آهن یا مولتی ویتامین‌های حاوی آهن( درمان دارویی)
- استفاده از رژیم غذایی مناسب برای کم خونی.
- همچنین تجویز غذاهای غنی شده با آهن و یا مواد غذایی که به جذب آهن کمک کنند0( روش غذایی، راه ساده‌تر)
- تزریق خون( در موارد حاد)
- وارد کردن آهن به صورت داخل وریدی( تزریق آهن)
آیا می‌توان از ابتلا به کم خونی پیشگیری کرد؟
در این حوزه باید دانست که بعضی از کم‌خونی‌ها قابل پیشگیری نیستند مثل کم‌خونی‌های ارثی و ژنتیکی که ریشه وراثت دارند. اما انواع دیگر کم خونی که ناشی از فقر آهن، کمبود ویتامین B۱۲ و ویتامین B۹ هستند با رعایت کردن از انواع رژیم غذایی سالم و مصرف مکمل‌های حاوی آهن قابل پیشگیری هستند. داشتن رژیم غذایی سالم به این معنا است که در برنامه غذایی روزانه خود از انواع منابع مغذی و غنی شده ازجمله منابع سرشار از آهن مثل گوشت قرمز، عدس، لوبیا وحبوبات دیگر، جگر و سبزیجات با برگ سبز تیره مثل اسفناج و تره را جای دهید.
البته که اینها به تنهایی کافی نبوده و شما به مصرف مواد غذایی حاوی ویتامینC مثل انواع مرکبات نیاز دارید زیرا این مواد غذایی به جذب بیشتر و بهتر آهن کمک میکنند. و همچنین سعی کنید روزانه به مقدار کافی آب بنوشید چرا که اخیرا مطالعات تحقیقاتی نشان داده که اگر به میزان کافی در طول روز آب بنوشید، احتمال افزایش سطح هموگلوبین خون را بالا می‌برید. ولی مجدد تاکیید می‌کنم برای دانستن ابتلا به آنمی (کم خونی) می‌توانید آزمایش خون دهید تا اطمینان کسب کنید.
علائم کم خونی | درمان کم خونی
بروز این علائم در افراد اگر به صورت دائمی باشد و ناشی از گرسنگی و بی‌خوابی و خستگی مقطعی نباشد، به عنوان علائم کم خونی شناخته می‌شود.
- خستگی غیر معمول و بیش از حد
- رنگ پریدگی صورت و دست‌ها
- تنگی نفس و سنگینی قفسه سینه
- سردرد و سرگیجه
- ثپش قلب و بالا بودن ضربان
- پوست خشک و شکننده
- ریزش شدید و کم بودن موهای سر
- تورم زبان و دردهای دهانی
- سندروم پا‌های بیقرار
- ناخن‌هایی با استحکام کم و به شکل کاسه‌ای
- هوس‌های عجیب غذایی(میل به خوردن خاک و کاغذ)
- سرد بودن دائم دست و پا
- دلشوره و اضطراب
- عفونت‌های دائمی در نقاط مختلف بدن
مشکلات و عوارض کم خونی
بیماری کم خونی هم مثل سایر بیماری‌ها اگر در زمان درست تشخیص داده نشود و اقدام به درمان صورت نگیرد، می‌تواند مشکلات زیادی را در شخص به وجود اورد و در اندام‌های او اختلال ایجاد کند. به چند مورد از عوارض کم خونی که شایع‌تر هستند اشاره میکنیم:
- مشکلات قلبی و اختلال در ضربان قلب(اریتمی)
- تغییر کردن رنگ پوست و زرد شدن
- ایجاد مشکلات تنفسی
- ضعف بدنی بی دلیل
- سردردهای مزمن و دائم
- بی حسی انگشتان دست و پا به دلیل سر بودن دائم این نواحی در اثر کم خونی شدید
- ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه
- زایمان زورس در مورد زنان باردار
- گاها خطرات مرگ ناگهانی
۱۰ روش درمان سریع کم خونی شدید
شما می‌توانید با مصرف چند ماده غذایی به صورت روزانه، کم‌خونی را درمان کنید. در این بخش این مواد مغذی را نام می‌بریم:
- مصرف سبزیجات برگ‌دار مثل اسفناج
- استفاده از گوشت قرمز و گوشت پرندگان(کبک و بلدرچین)
- جگر به ویژه گوسفندی که طبع گرمی دارد
- ماهی و انواع غذاهای دریایی
- دانه کنجد
- مویز و کشمش
- انواع خرما
- گیاه گزنه که به صورت دمنوش هم قابل استفاده است
- نوشیدن چای ترش
- انواع حبوبات به ویژه عدس
جالب است بدانید که بعضی از حبوبات به اندازه گوشت قرمز آهن دارند و باعث درمان کم خونی می‌شوند. چند مورد از انهایی که برای درمان انمی مفید هستند را نام برده‌ایم.
- لوبیا قرمز
- سویا
- لوبیا چشم بلبلی
- لوبیا چیتی
- نخود
- لوبیا سیاه
- لوبیا لیما (لوبیا عرس)
- آجیل
- چند ماده مغذی آهن دار که قبلا نمی‌شناختید
شاید باور نکنید ولی زیتون، گل محمدی و دارچین دارای مقادیر قابل توجهی از آهن هستند که در درمان کم خونی موثر هستند. زیتون را که می‌توان در وعده‌های غذایی جای داد و مصرف کرد. غنچه‌ی گل محمدی و چوب دارچین را به راحتی به شکل دمنوش مصرف کنید. یا اینکه از پودر انها در غذا و روی ماست بهره ببرید.
غذاهای مفید برای درمان کم‌خونی
شاید این سوا به ذهن شما هم خطور کرده که برای کم خونی چی بخوریم؟ گوشت قرمز، گوشت پرندگان (کبک) ، حبوبات پخته، مغزیجات، خرما، کنجد، شیره‌ی انگور، مویز، غذاهای دریایی، دارچین و گل‌محمدی از جمله مواد غذایی هستند که برای درمان کم خونی شدید و درمان کم خونی در بانوان، خیلی مفید هستند.
علاوه بر غذاها و گوشت‌هایی که نام بردیم چند ماده غذایی ساده و در دسترس شما هم معرفی میکنیم.
تخم‌مرغ آب‌پز، حبوبات پخته شده، بادام خام، دانه سویا و پسته چند ماده در دسترس هستند که می‌توانید در جهت درمان کم خونی و فقر اهن از انها استفاده کنید.
بهترین غذا برای درمان کم خونی
مواد غذایی بسیاری هستند که در جهت درمان کم خونی مفید هستند. اما یکی از بهترین‌های انها که به باور همه منبع سرشارآهن بوده، جگر است. توجه داشته باشید که جگر مملو از آهن است ولی اگر به خوبی پخته یا کباب نشود و انگل و باکتری‌ها در ان جا بمانند نه تنها برای سلاتی مفید نیست بلکه باعث بروز بیماری‌های دیگر هم می‌شود. در ادامه لیست کاملی برای وعده درمان کم خونی ارائه شده است.
صبحانه برای درمان کم‌خونی
شما به راحتی و خوشمزگی می‌توانید برای صبحانه، یک وعده‌ی عالی برای درمان کم خونی شدید فراهم کنید. یک لیست هیجان‌انگیز سرشار از آهن که مناسب وعده صبحانه است تهیه کرده‌ایم که در اختیار شما قرار می‌دهیم:
- عدسی با روغن زیتون
- تخم‌مرغ آب‌پز همراه با چند اسلایس گوجه و لیموترش
- اووکادو و بادام پرک
- انواع مغزهای خام همراه با عسل
- شیر داغ با عسل و دارچین
- دمنوش گل‌محمدی با دارچین
- جوانه‌ی گندم با عسل
- شیره‌ی خرما با ارده
- شیره‌ی انگور با ارده
- حلوا ارده
- عسل و کنجد و ارده (یا روغن کنجد)
- آب پرتغال طبیعی
آیا کمبود آهن در ورزشکاران شایع است؟
می‌دانیم که نیازبدن به آهن با انجام فعالیت‌های ورزشی افزایش می‌یابد. در نتیجه افراد ورزشکار نسبت به کمبود آهن بسیار آسیب پذیر و حساس هستند. بنابراین آنها باید از هر فرصتی استفاده کنند که منابع آهن را توسط موادغذایی سرشار از آهن در بدن خود تامین کنند.
بعضی از ورزشکارانی که در معرض خطر کمبود آهن و ابتلا به کم خونی قرار دارند، شامل گروه‌های زیر هستند:
- زنانی که ورزش میکنند (بدلیل از دست رفتن آهن در طول دوره قاعدگی، یا زایمان و شیردهی)
- ورزشکاران استقامتی از جمله افرادی که در ارتفاع تمرین و ورزش میکنند (بدلیل نیاز شدید به اکسیژن و عدم دسترسی مناسب)
- گیاهخواران و ورزشکارانی که گیاهخوار هستند (زیرا آهن کمتری از طریق منابع غذایی به بدنشان جذب می‌شود)
- ورزشکارانی که دسترسی کمتری به مواد غذایی مناسب و حاوی آهن دارند( در تمرینات رسیدن به وزن مناسب مسابقات هستند)
منظور از کم خونی ورزشی چیست؟
افراد ورزشکار به دلیل غلظت پایین هموگلوبین باید از رژیم های غذایی غنی از آهن و با مقادیر بالای پروتئین استفاده کنند تا اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و عضلاتشان با مشکل مواجه نشود. کم خونی ورزشی همچنین می‌تواند ناشی از مصرف ناکافی پروتئین به خصوص در مراحل اولیه آموزش باشد. افزایش تشکیل بافت عضلانی امکان دارد با تقاضای تشکیل هموگلوبین اضافی رقابت کند، بنابراین باعث کم خونی ورزشی می‌شود. کم خونی ورزشی معمولا با علائم زیر همراه است
- خستگی
- ناتوانی در انجام فعالیت های ورزشی
- رنگ پریدگی
- بی اشتهایی
ورزش برای کم خونی
دلایل کم خونی ورزشی
شاید نمی‌دانستید که کم خونی و ورزش با هم ارتباط نزدیکی دارند. زیرا افراد ورزشکار حجم عضله بیشتری دارند و در نتیجه به اکسیژن‌رسانی بیشتری نیاز دارند. در اینجا اگر ورزشکار حتی مشکل خیلی کوچکی در رابطه با کم خونی داشته باشد، به چشم می‌اید. ورزش و کم خونی مثل کارد و پنیر هستند البته اگر ورزشکار بررسی بدنی نشده باشد و یا از رژیم غذایی سرشار از اهن پیروی نکند و در استفاده از مکمل‌های آهن کوتاهی کند.
در افراد ورزشکار علت کمبود آهن و در نتیجه کم خونی، اصولا به دلایل زیر مربوط می‌شود:
- مصرف ناکافی آهن
- جذب ضعیف آهن
- از دست دادن آهن از طریق عرق
- تخریب گلبول های قرمز
- ریزش خون از دستگاه گوارش
- از دست دادن ادرار
- گسترش حجم پلاسما
- کمبود ویتامین B12
تاثیر ورزش در درمان کم‌خونی
دوستان عزیز برای شما خبر خوبی داریم! درمان کم خونی با ورزش! ورزشی که منظم به طور صحیح انجام شود می‌تواند باعث بهبود کم خونیی شود. می‌پرسید چگونه؟
پاسخ من به شما، با کاهش خستگی مزمن و غیر معمول. بعضی از تمرینات هوازی می‌توانند باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون شده که این خود باعث افزایش هموگلوبین و آهن در بدن افراد مبتلا به کم خونی می‌شود.
کم خونی به این معنی نیست که نیازبه توقف فعالیت‌های ورزشی دارید. فعالیت بدنی برای یک سبک زندگی سالم و شاد مهم و ضروری است. اما نکته اینجاست چه ورزش‌هایی و چه میزان مجاز به انجام هستند.
شما باید تحت نظر یک مربی حرفه‌ای و با تجربه تمرین کنید. او باید ضربان قلب و تنفس شما را بررسی کند و دائم مراقب فشار خون شما باشد. همچنین تحت نظارت یک پزشک متخصص تغذیه باشید تا با رعایت یک رژیم غذایی مناسب برای کم خونی در هنگام ورزش به شما کمک کند.
گاها این دو روش صحیح در کنار هم توانسته به افراد کم خون در جهت درمان این بیماری کمک کند. زیرا افراد مبتلا به کم خونی، مظطرب هستند و که این برای انها سم است و با انجام فعالیت ورزشی مناسب می‌توانید اظطراب خود را کاهش داده و مشکلات تنفسی و قلبی که از ان ناشی شده است را به حداقل برسانند.
سعی کنید برای درمان کم خونی خود علاوه بر ورزش کردن، فعالیت‌های روزمره خود را هم افزایش دهید. مثلا به جای استفاده از آسانسور از پله استفاده کنید یا به جای رانندگی تا فروشگاه پیاده بروید. این فعالیت‌های به ظاهر کوچک می‌تواند سلامت جسم و روح شما را تضمین کند.
تغذیه و رژیم درمانی در کم خونی ورزشی
همان طور که تا اینجای کار دانسته‌ایم، ورزشکاران با مصرف پروتئین بیشتر که عمل خون‌رسانی به اندام‌ها را افزایش می‌دهد و همچنین مصرف مکمل‌های آهن و رعایت رژیم غذایی سرشار از فیبر و آهن به راحتی می‌توانند مشکل کم خونی ورزشی خود را درمان کنند.
- آشنا شویم با: قرص آیرون پلاس هلث بر
اهمیت درمان کم خونی در زنان
با اینکه کم خونی ممکن است در بدن هر شخصی به وجود بیاید و حتما باید درمان شود ولی درمان کم خونی در زنان از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا به دلیل دوران قاعدگی، بارداری، زایمان و دوران شیردهی، این بیماری در زنان بیشتر و شدیدتر بروز می‌کند. اگر زنان کم‌خون درمان نشوند و به درستی از مکمل‌های اهن‌دار استفاده نکنند امکان دارد کودکانی با کم‌خونی‌های شدیدی متولد شوند. واضح است که درمان کم خونی کودکان به مراتب سخت‌تر و حساس‌تر است. چرا که یک کودک منع مصرف برخی از داروها را دارد و تنها غذای او شیر است پس نمی‌تواند از رژیم‌های غذایی که افراد بالغ پیروی میکنند، بهره ببرد.
همیشه شنیده‌ایم پیشگیری به از درمان. مادامی که می‌توان با انجام یک آزمایش ساده و استفاده از مکمل و ویتامین‌های آهن‌دار و رعایت یک رژیم غذایی روزانه که سرشار از آهن باشد، از بروز مشکلات جلوگیر کرد. درمان کم خونی در بانوان و به طبع آن جلوگیری تولد نوزادان کم‌خون و طالاسمی مطلب مهمی است که باید به ان رسیدگی کرد.
چه کسانی کم خونی دارند؟ انواع کم خونی کدام است؟
آنمی یا کم‌خونی زمانی پدیدار می‌شود که بدن قادر به تولید کافی سلول‌های قرمز خون نباشد و میزان این سلول‌ها به‌اندازه رفع نیازاکسیژن رسانی بافت‌ها و اندام‌های بدن نباشد.
سلول‌های قرمز خون یا RBCها حاوی هموگلوبین و آهن هستند که به کمک این دو مولکول، اکسیژن را به تمام اندام‌های بدن انتقال می‌یابد.
شخصی که کم‌خونی دارد همیشه احساس خستگی و بی‌رمقی را در طول روز تجربه می‌کند و این حالت تأثیر چشمگیری بر کاهش کیفیت زندکی و فعالیت‌های روزانه او خواهد داشت.
علاوه بر این، احساس سرما به خصوص در انگشتان دست و پا و رنگ‌پریدگی نیز از دیگر علائم و اثرات کم‌خونی به حساب می‌آید.
البته که علائمی چون گیجی، خستگی مفرط، کمبود اکسیژن و عدم عملکرد صحیح مغز ر در بر دارد. همه این عوارض به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی به اندام‌ها و بافت‌های بدن پدید می‌آید و فرد را مجبور به استفاده از روش های درمان سریع کم خونی می‌کند. به کسی که این مشخصات را دارد کم خون می‌گویند.
انواع کم خونی
به صورت کی ممکن است افراد زیادی کم خون باشند ولی اینقدر شدت ان کم باشد که هیچ وقت متوجه ان نشوند. ولی وقتی دچار مشکل می‌شوید حتما یکی از دو حالت زیر است.
- کم خونی مینور
به کم خونی که شدت آن زیاد نیست و در روند زندگی عادی فرد اختلال ایجاد نمیکند، کم خونی مینور گفته می‌شود.
- کم خونی ماژور
به کم خونی که شدت ان زیاد است و شخص را در انجام کارها دچار مشکل می‌کند و دائما ناچار به مصرف دارو یا تزریق خون است کم خونی ماژور گفته می‌شود که اگر پیگیری پزشکی و دارو درمانی نشود خطرات جدی به دنبال خواهد داشت.
زنان دچار به این بیماری حتما باید تحت نظر پزشک متخصص اقدام به بارداری کنند. در غیر این صورت دچار مشکلات و عوارض جبران ناپذیری خواهند شد.
سخن آخر
بیماری‌ها بدن ما را دچار مشکل میکنند. مهم این است مه با انها کنار بیاییم و راهی پیدا کنیم که با وجود انها بتواینم به بهترین شکل ممکن زندگی و فعالیت کنیم. کم خونی یک بیماری شایع است که با تشخیص به موقع آن و رعایت نکات تغذیه‌ای و دارویی، به راحتی می‌توانید مهارش کنید. در این میان ورزش کردن هم از ضروریات سبک زندگی است. اگر کم خونی دارید یا می‌خواهید به کم خونی ورزشی مبتلا نشوید با انتخاب یک باشگاه ورزشی حرفه‌ای و زیر نظر یک مربی با تجربه به راحتی می‌توانید به این هدف برسید. باشگاه ورزشی اکو با کادر حرفه‌ای و سابقه‌ی در خشان خود این بستر را برای شما فراهم کرده است.
شما می‌توانید مناسب‌ترین برنامه رژیم غذایی برای درمان کم خونی را از مربی باشگاه بدنسازی اکو، مهدی طلوعی دریافت نمایید.
